Haarlem schildersstad
Historisch gezien is Haarlem altijd een schildersstad geweest. Eeuwenlang waren de Haarlemse schildergildes toonaangevend in de Noordelijke Nederlanden, in delen van de 16e en 17e eeuw was Haarlem zelfs belangrijker dan Amsterdam. De repuatie van schildersstad werd opgebouwd door kunstenaars als Jacob van Ruisdael, Frans Hals en Pieter Saenredam. In totaal telt Haarlem 22 musea en expositieruimten, waarvan de belangrijksten op deze pagina kort belicht worden.
Teylers Museum
Het oudste museum van de stad is het Teylers Museum, gelegen aan het Spaarne en jaarlijks trekt het Teylers Museum ongeveer 100.000 bezoekers. Het bestaat sinds 1784 en is daarmee tevens het oudste museum van Nederland. De collectie van het museum richt zich voornamelijk op de combinatie van kunst en wetenschap en omvat werken van onder andere Rembrandt, Rafael en Michel, waaronder bijvoorbeeld voorstudies voor de plafondschilderijen van de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan in Rome. Het museum bevat tevens een eigen observatorium, dat werd gebouwd op initiatief één van de eerste directeuren om de grote interesse in natuurkunde kracht bij te zetten.
Mocht u het Teylers Museum met een bezoek aandoen, neem dan vooral de tijd om de Ovale Zaal te bekijken, een prachtig stukje architectuur.
Belangrijkste overige musea
Er zijn nog meer musea in Haarlem. In algemene zin zijn daar het Historisch Museum Haarlem, waar altijd een uitgebreide expositie is over de geschiedenis van de stad, en het Archeologisch Museum, waar diverse bodemschatten uit de omgeving tentoongesteld worden.
Het Dolhuys, waar in de 16e eeuw krankzinnigen werden verpleegd, is tegenwoordig het nationaal museum van de psychiatrie en geeft een beeld van hoe er door de eeuwen heen met gekte werd omgegaan.
Verder is er natuurlijk het Corrie ten Boom Museum, dat is gewijd aan de gelijknamige verzetsstrijder. Voor de geinteresseerden zit op het terrein van de vroegere tramremise tegenwoordig het NZH-Vervoersmuseum en heeft Haarlem zelfs een draaiorgel museum!